چکیده فارسی:هدف این مقاله، بررسی ریشه ها و عوامل موثر بر تورم در اقتصاد ایران طی دوره 1338‐1386، با استفاده از الگوی خودبرداری توضیحی با وقفه گسترده و نیز با کمک آزمون های علیت گرنجر، والد، تجزیه واریانس و عکس العمل آنی است. متغیرهای تاثیرگذار بر تورم عبارت است از: نرخ رشد نقدینگی، نرخ رشد تورم وارداتی، نرخ رشد بهره وری نیروی کار، نرخ دستمزد، نسبت نرخ ارز بازار آزاد به نرخ ارز بازار رسمی، شکاف تولید، کسری بودجه و تنگناهای بخش کشاورزی. نتایج نشانگر معنادار بودن تاثیر این متغیرها بر تورم است. همچنین بیشترین تاثیر، نرخ تورم انتظاری و تنگناهای ساختاری دارد. نتایج به گونه ای بیان می کند که هیچ کدام از نظریه های موجود به تنهایی نمی تواند تورم را در اقتصاد ایران توضیح دهد.
چکیده عربی:هدف هذه المقالة هو دراسة الأسباب والعوامل المؤثرة فی نشوء التضخم بالاستفادة من نموذج التبیین الذاتی التوضیحی، بالتوقف الواسع و کذلک بمساعدة اختبارات سببیة غرنجر والد، و تحلیل المتغیرات و رد الفعل الآنی، لبحث تأثیر متغیرات نسبة زیادة السیولة النقدیة، و نسبة زیادة التضخم الاستیرادی، و نسبة زیادة مردود الأیدی العاملة، و مقدار الاجور، و نسبة قیمة العملة الصعبة فی السوق الحرة فی مقابل قیمة العملة الصعبة فی السوق الرسمی، و فارق الانتاج، و عجز المیزانیة، و معضلات القطاع الزراعی خلال المدة من عام 1959 إلی عام 2007 م، و تأثیر هذه العوامل فی ایجاد التضخم. و تکشف النتائج المستخلصة عن تأثیر ذی معنی للمتغیرات المذکورة فی التضخم، و کان التأثیر الأکبر لنسبة التضخم المتوقع والمعضلات البنیویة، کما ان النتائج تظهر بنحو ما ان أیا من النظریات الموجودة لا یمکنها ان تکشف بمفردها عن التضخم فی الاقتصاد الایرانی.